Trong bối cảnh giáo dục mầm non ngày càng được quan tâm và chú trọng, việc thiết kế trường mầm non cũng cần phải đáp ứng những yêu cầu khắt khe và cụ thể. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích và làm rõ những tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non, cùng những điểm lưu ý về nội dung và trang thiết bị trong trường mầm non, để góp phần xây dựng một môi trường học tập an toàn, hấp dẫn và hiệu quả cho các em nhỏ.
MỤC LỤC
Phạm vi áp dụng tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non
Tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non mới nhất năm 2024 xác định các yêu cầu tổng quát cho việc xây dựng mới hoặc cải tạo trường mầm non, trường mẫu giáo và nhà trẻ. Những quy định này không chỉ áp dụng cho các cơ sở giáo dục truyền thống mà còn mở rộng đến nhóm trẻ độc lập, lớp mẫu giáo độc lập và lớp mầm non độc lập.
Bằng cách bao quát mọi loại hình cơ sở mầm non, tiêu chuẩn này đảm bảo rằng mỗi trẻ em đều có cơ hội học tập và phát triển trong một môi trường an toàn, hiện đại và phù hợp với các yêu cầu giáo dục tiên tiến. Điều này cũng giúp đồng bộ hóa chất lượng cơ sở vật chất giữa các loại hình khác nhau, tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của trẻ em.
Tài liệu viện dẫn
Các tài liệu viện dẫn dưới đây là cơ sở quan trọng khi áp dụng tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non. Đối với các tài liệu có ghi năm công bố, việc áp dụng sẽ tuân theo phiên bản được nêu. Còn đối với các tài liệu không ghi năm công bố, áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi và bổ sung nếu có.
TCVN 2622 – Phòng cháy, chống cháy cho nhà cấp 4 mái thái và công trình: Yêu cầu thiết kế đảm bảo an toàn phòng cháy và chữa cháy.
TCVN 4474 – Thoát nước bên trong: Quy định chi tiết về thiết kế hệ thống thoát nước nội bộ, đảm bảo vệ sinh và an toàn.
TCVN 4513 – Cấp nước bên trong: Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống cấp nước nhằm cung cấp nước sạch và an toàn cho mọi hoạt động của trường.
TCVN 5687 – Thông gió, điều hòa không khí: Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống thông gió và điều hòa không khí, đảm bảo môi trường học tập thoải mái và trong lành.
TCVN 7114-1 – Ecgônômi, Chiếu sáng nơi làm việc: Quy định về chiếu sáng, đảm bảo ánh sáng đủ và an toàn cho các hoạt động học tập và vui chơi.
TCVN 8052-1 – Tấm lợp bitum dạng sóng, Phần 1: Yêu cầu kỹ thuật: Quy định về chất lượng và kỹ thuật của tấm lợp bitum dạng sóng, đảm bảo độ bền và an toàn cho mái trường.
TCVN 8053 – Tấm lợp dạng sóng, Yêu cầu thiết kế và hướng dẫn lắp đặt: Hướng dẫn chi tiết về thiết kế và lắp đặt tấm lợp dạng sóng, đảm bảo độ an toàn và thẩm mỹ.
TCVN 9206 – Đặt thiết bị điện trong nhà ở và công trình công cộng: Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống điện, đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng điện.
TCVN 9207 – Đặt đường dây dẫn điện trong nhà gác lửng cấp 4 ở và công trình công cộng: Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống dây dẫn điện, đảm bảo an toàn điện và tiện ích.
TCVN 9385 – Chống sét cho công trình xây dựng: Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống chống sét, đảm bảo an toàn cho công trình trước các tác động của thiên nhiên.
CIE 58 – 1983 – Lighting for sports halls (Chiếu sáng các phòng thể thao): Tiêu chuẩn về chiếu sáng các phòng thể thao, đảm bảo điều kiện ánh sáng phù hợp cho các hoạt động thể chất.
CIE 62 – 1984 – Lighting for swimming pools (Chiếu sáng bể bơi): Tiêu chuẩn về chiếu sáng các bể bơi, đảm bảo ánh sáng đủ và an toàn cho các hoạt động bơi lội.
Tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non chung
Phân chia số lượng trẻ theo nhóm tuổi
Theo tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non mới nhất, mỗi trường phải đáp ứng tối thiểu 50 trẻ cho mỗi 1.000 người dân (50 trẻ/1000 người). Điều này nhằm đảm bảo mọi trẻ em từ ba tháng tuổi đến sáu tuổi đều được nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục một cách toàn diện.
Số lượng trẻ trong mỗi nhóm tuổi phải được phân chia hợp lý để đảm bảo chất lượng giáo dục và chăm sóc. Cụ thể:
- Nhóm trẻ từ 3 đến 12 tháng tuổi: Tối đa 15 trẻ.
- Nhóm trẻ từ 13 đến 24 tháng tuổi: Tối đa 20 trẻ.
- Nhóm trẻ từ 25 đến 36 tháng tuổi: Tối đa 25 trẻ.
Đối với các lớp mẫu giáo từ ba đến sáu tuổi, số lượng trẻ trong mỗi lớp được quy định như sau:
- Lớp mẫu giáo 3 đến 4 tuổi: Tối đa 25 trẻ.
- Lớp mẫu giáo 4 đến 5 tuổi: Tối đa 30 trẻ.
- Lớp mẫu giáo 5 đến 6 tuổi: Tối đa 35 trẻ.
Chú thích:
- Trường mầm non phải có quy mô tối thiểu 09 nhóm, lớp và tối đa 20 nhóm, lớp. Tuy nhiên, đối với các trường ở vùng khó khăn, quy mô tối thiểu là 05 nhóm, lớp.
- Tùy theo điều kiện địa phương, các điểm trường có thể được bố trí ở nhiều địa bàn khác nhau để thuận lợi cho trẻ đến trường, với số điểm trường không quá 05. Ở vùng khó khăn, số điểm trường có thể lên tới 08.
- Nếu số lượng trẻ trong mỗi nhóm hoặc lớp không đạt 50% số lượng tối đa, có thể tổ chức thành nhóm trẻ ghép (không quá 20 trẻ) hoặc lớp mẫu giáo ghép (không quá 30 trẻ).
- Mỗi nhóm trẻ hoặc lớp mẫu giáo không được có quá 2 trẻ khuyết tật học hòa nhập.
Tỷ lệ giữa các nhóm trẻ và lớp mẫu giáo
Tỷ lệ này sẽ phụ thuộc vào quy mô và yêu cầu thực tế tại nơi xây dựng, cũng như các quy định liên quan trong tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non.
Cấp công trình của trường mầm non
Trường mầm non phải được thiết kế theo cấp công trình được quy định trong các văn bản về phân loại, phân cấp công trình dân dụng, công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật đô thị.
Các hạng mục trong trường mầm non
Trong một trường, các hạng mục có thể được xây dựng với cấp công trình khác nhau. Tuy nhiên, khối phòng nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ phải được ưu tiên cấp công trình cao nhất.
Đảm bảo an toàn cho trẻ
Mọi yêu cầu về đảm bảo an toàn sinh mạng, sức khỏe và phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ phải tuân theo các quy định hiện hành.
Tiếp nhận trẻ khuyết tật
Khi thiết kế và xây dựng trường mầm non, cần tính đến nhu cầu tiếp nhận trẻ khuyết tật và tuân theo các quy định về xây dựng công trình đảm bảo người khuyết tật có thể tiếp cận và sử dụng.
Tiêu chuẩn về an toàn PCCC
Khi thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) cho trường mầm non, việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định trong tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non TCVN 2622:1995 là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn cho trẻ em. Mỗi thiết kế cần được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, nhằm đảm bảo rằng mọi yếu tố đều đáp ứng các yêu cầu an toàn tối đa.
Bảng 5. Chiều rộng của các lối đi trên đường thoát nạn
Vật liệu và kết cấu chịu lửa
Trong trường hợp thiết kế hợp khối, vật liệu và kết cấu chịu lửa đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Sàn của các nhóm trẻ và lớp mẫu giáo, cùng với tường ngăn cách giữa các phòng, phải được làm bằng vật liệu có giới hạn chịu lửa không nhỏ hơn 45 phút.
Quy định về lối thoát nạn
Chiều rộng của lối đi, hành lang, cửa đi, và vế thang trên đường thoát nạn phải tuân thủ các quy định chi tiết trong Bảng 5 của tiêu chuẩn. Việc thiết kế lối thoát nạn không chỉ đảm bảo rằng trẻ em có thể được sơ tán một cách nhanh chóng và an toàn, mà còn phải đảm bảo rằng các lực lượng cứu hộ có thể tiếp cận dễ dàng.
Hệ thống nước chữa cháy
Một yếu tố không thể thiếu trong hệ thống PCCC là hệ thống cung cấp nước chữa cháy. Trong trường hợp không có nguồn nước cung cấp hoặc nguồn nước không đảm bảo lưu lượng và áp suất, cần có bể nước dự trữ và hệ thống bơm để đảm bảo áp lực nước chữa cháy tại những điểm xa nhất. Lượng nước dự trữ được tính toán dựa trên nhu cầu chữa cháy lớn nhất trong vòng 3 giờ, đảm bảo rằng mọi tình huống khẩn cấp đều có thể được xử lý kịp thời và hiệu quả.
Một số điểm lưu ý về nội dung và trang thiết bị trong trường mầm non
Tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non đảm bảo tính sư phạm và an toàn
Nội dung và trang thiết bị trong trường mầm non phải đảm bảo ba yếu tố chính: an toàn, tính sư phạm và thẩm mỹ. Các yếu tố này không chỉ đáp ứng yêu cầu nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ, mà còn góp phần tạo nên một môi trường học tập vui vẻ và hiệu quả. Thiết kế phải xem xét các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt để bảo vệ trẻ em khỏi các tai nạn có thể xảy ra, đồng thời cần có sự sáng tạo và hợp lý trong việc bố trí các trang thiết bị nhằm kích thích sự tò mò và khám phá của trẻ.
Tuân thủ cách sắp xếp và trang trí đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non
Nội dung và trang thiết bị theo tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non cần được sắp xếp và trang trí sao cho gọn gàng, trật tự và dễ tiếp cận với từng độ tuổi của trẻ. Về mặt hình thức, các trang thiết bị cần có thiết kế và màu sắc tươi vui, hấp dẫn, phù hợp với tính hiếu động và sự tò mò của trẻ em. Trang trí lớp học nên thay đổi theo từng chủ đề để thu hút sự quan tâm của trẻ, đồng thời bố trí ở độ cao phù hợp để trẻ dễ dàng tiếp cận và khám phá.
Trang bị đủ đồ dùng và đồ chơi theo quy định
Trường mầm non phải có đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng và đồ chơi phục vụ cho việc giảng dạy của giáo viên và hoạt động vui chơi, học tập của trẻ. Các trang thiết bị này cần tuân theo quy định về thiết bị dạy học tối thiểu dùng cho giáo dục mầm non, đảm bảo trẻ có môi trường học tập đa dạng và phong phú.
Tính bền, đẹp và an toàn của trang thiết bị
Các trang thiết bị trong trường mầm non phải được thiết kế bền, đẹp và an toàn, đảm bảo giá trị sử dụng cao và phù hợp với nội dung giáo dục. Điều này giúp duy trì tính ổn định và liên tục của các hoạt động học tập và vui chơi, tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
>>> Tiêu chuẩn thiết kế trường đại học đạt chất lượng quốc tế
Bảo quản và sửa chữa thường xuyên
Trang thiết bị cần được bảo quản tốt, thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả sử dụng. Việc bổ sung, sửa chữa và thay thế trang thiết bị kịp thời là cần thiết để đáp ứng nhu cầu học tập và vui chơi ngày càng cao của trẻ, đồng thời duy trì môi trường học tập an toàn và hiện đại.
Tiêu chuẩn thiết kế trường mầm non mới nhất năm 2024 kim chỉ nam cho việc xây dựng một môi trường học tập hoàn hảo cho trẻ em. Hy vọng rằng, với những tiêu chuẩn và lưu ý này, các KTS sẽ có thêm những gợi ý hữu ích để tạo nên những ngôi trường mầm non chất lượng, nơi mà mỗi ngày đến trường là một ngày vui và bổ ích cho trẻ em.
