Quy định về thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống đầy đủ và chi tiết

Trong thiết kế nhà ống – kiểu nhà phổ biến tại các đô thị Việt Nam, lối thoát hiểm là yếu tố bắt buộc theo các quy định về phòng cháy chữa cháy. Một lối thoát hiểm được thiết kế khoa học, hợp lý không chỉ giúp bảo vệ tính mạng, tài sản của gia đình mà còn nâng cao chất lượng không gian sống. Vậy, quy định cụ thể về thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống là gì? Những nguyên tắc nào cần tuân thủ? Cùng WEDO tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Tại sao cần thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống?

Nhà ống với đặc trưng hẹp ngang và sâu về sau, là kiểu nhà phổ biến tại các đô thị đông đúc. Những ngôi nhà này thường được xây chen chúc trong các khu vực dân cư chật hẹp, khiến chúng trở nên khó tiếp cận khi có sự cố. Đặc biệt, không gian bị giới hạn bởi các công trình xung quanh khiến việc tạo lối thoát hiểm gặp nhiều thách thức.

Thêm vào đó, gia chủ thường ưu tiên tận dụng tối đa diện tích sử dụng, dẫn đến việc bỏ qua các yếu tố an toàn như thiết kế lối thoát hiểm. Trong khi đó, các ngôi nhà phố hay nhà trong ngõ hẻm lại không dễ dàng lắp đặt hệ thống báo cháy hoặc các lối thoát khẩn cấp như tại chung cư cao tầng. Điều này gia tăng nguy cơ mất mát về người và tài sản trong các tình huống cháy nổ hoặc thiên tai.

Việc thiết kế lối thoát hiểm không chỉ cần thiết cho sự an toàn, mà còn giúp nâng cao giá trị của ngôi nhà. Một giải pháp lối thoát hiểm thông minh sẽ đảm bảo sự tiện lợi, hài hòa tính thẩm mỹ, đồng thời trở thành “lá chắn” quan trọng bảo vệ gia đình bạn trước những rủi ro không mong muốn

Nguyên tắc vàng khi thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống

1. Đảm bảo vị trí hợp lý cho cửa thoát hiểm

• Từ tầng 1, lối thoát hiểm cần trực tiếp dẫn ra bên ngoài hoặc thông qua tiền sảnh để đảm bảo tiếp cận nhanh chóng.
• Tại các tầng trên, lối thoát hiểm phải kết nối từ phòng tới cầu thang thông qua hành lang hoặc sảnh chung, đảm bảo hướng ra ngoài không bị cản trở.
• Đặc biệt, các lối thoát hiểm phải dẫn đến khu vực an toàn, không bị ảnh hưởng bởi khói hoặc nhiệt trong một khoảng thời gian nhất định.

2. Độ bền vững trước nguy cơ cháy nổ

• Thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống cần đạt khả năng chịu lửa tối thiểu cấp 3 để đảm bảo an toàn trong các tình huống khẩn cấp.
• Thiết kế lối thoát không được kết nối trực tiếp với các phòng có nguy cơ cháy nổ cao (như phòng chứa hóa chất thuộc nhóm A, B, C).
• Cần có ít nhất một lối thoát dẫn trực tiếp ra không gian mở hoặc khu vực cầu thang bảo vệ, tránh tình trạng ngõ cụt gây nguy hiểm.

6 Giải pháp thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống an toàn, thẩm mỹ 

Tối ưu ban công làm thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống

Với nhà ống, ban công có thể trở thành nơi trú ẩn tạm thời, tránh ngạt khói khi xảy ra hỏa hoạn. Tuy nhiên, nếu ban công được lắp đặt khung sắt, lam, hoặc lưới bảo vệ, hãy thiết kế ô cửa mở bằng bản lề với chốt khóa đơn giản, dễ thao tác trong tình huống nguy cấp. 

Để đảm bảo an toàn, chìa khóa nên được đặt ở vị trí cố định, dễ tìm hoặc chia cho các thành viên trong nhà. Việc sử dụng ban công như một lối thoát hiểm giúp nâng cao khả năng ứng phó, đồng thời vẫn giữ được tính thẩm mỹ và tiện ích cho ngôi nhà.

Tận dụng giếng trời và sân thượng làm thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống

Giếng trời không chỉ mang lại ánh sáng tự nhiên và lưu thông không khí mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thoát hiểm. Khi xảy ra hỏa hoạn, giếng trời giúp giảm lượng khói tích tụ, tạo lối thoát thẳng lên trên. Đối với nhà ống xây gần các hộ dân, sân thượng có thể kết nối thành mặt bằng chung, hỗ trợ lực lượng cứu hộ tiếp cận dễ dàng hơn. Nếu không có sân thượng, gia chủ nên lắp bản lề có khóa cho cửa sổ hoặc khung bảo vệ để mở được khi cần. Tuy nhiên, hãy ưu tiên thiết kế khóa dễ thao tác thay vì khóa cần chìa để tránh mất thời gian trong tình huống khẩn cấp.

Bố trí cửa thoát hiểm bên hông hoặc phía sau nhà

Đối với nhà ống có 2-3 mặt thoáng, cửa thoát hiểm đặt ở bên hông hoặc phía sau nhà là lựa chọn tối ưu. Những cửa này đóng vai trò như lối thoát phụ, đảm bảo an toàn khi không thể sử dụng cửa chính. Hệ thống chốt khóa của cửa phụ cần được thiết kế đơn giản, dễ vận hành nhưng vẫn an toàn. Gia chủ nên kiểm tra độ trơn nhạy của khóa định kỳ và đặt chìa khóa tại vị trí dễ tìm, ngay cả trong điều kiện thiếu sáng. 

Cửa chính linh hoạt đảm bảo thoát hiểm an toàn

Cửa chính là thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống quan trọng nhất trong mọi căn nhà. Với nhà ống, cửa thường được thiết kế hai lớp, bao gồm cửa đóng mở và cửa cuốn hoặc cửa kéo bên ngoài. Để đảm bảo an toàn khi xảy ra sự cố, bạn nên sử dụng hệ thống khóa hiện đại, dễ vận hành. Nếu chỉ có một lớp cửa, nên thiết kế kiểu cửa mở quay ra ngoài để tiện thoát hiểm. Hạn chế sử dụng các loại khóa phức tạp, tránh gây cản trở trong trường hợp cần thoát nhanh. Sự linh hoạt trong thiết kế cửa chính sẽ góp phần tăng cường an toàn và tính ứng dụng cho ngôi nhà.

Lắp đặt cầu thang thoát hiểm dẫn lên mái nhà

Cầu thang kỹ thuật lên mái là lối thoát hiểm hữu ích trong nhà ống. Khu vực mái phẳng thường dùng để đặt bồn nước và có thang dẫn lên. Cầu thang có thể làm bằng thép gắn tường hoặc thang nhôm rời, với thiết kế tay vịn để đảm bảo an toàn khi sử dụng. Đây là giải pháp lý tưởng giúp các thành viên dễ dàng di chuyển ra ngoài trong tình huống khẩn cấp. Gia chủ nên kiểm tra định kỳ độ bền của thang và khu vực mái để đảm bảo khả năng chịu lực, mang lại sự yên tâm tuyệt đối trong những trường hợp nguy cấp.

Trang bị hệ thống báo cháy và bình chữa cháy

Hệ thống báo cháy, cảm biến khói, và còi báo động là các thiết bị không thể thiếu trong nhà ống. Chúng giúp phát hiện sự cố sớm, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Gia chủ nên trang bị thêm bình chữa cháy dạng khí CO2 hoặc phun bọt tại những vị trí dễ thấy, dễ tiếp cận. Ngoài ra, kiểm tra thường xuyên hệ thống điện, các khu vực dễ gây chập cháy cũng là việc làm cần thiết để phòng ngừa nguy cơ. Mỗi thành viên trong gia đình cần nắm rõ cách sử dụng thiết bị và tăng cường ý thức phòng cháy chữa cháy để đảm bảo an toàn tối đa.

Quy định về điều kiện lối thoát hiểm trong phòng cháy chữa cháy (PCCC)

Theo QCVN 06:2021/BXD, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình, các điều kiện cụ thể liên quan đến lối thoát hiểm được quy định một cách rõ ràng và chặt chẽ. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết các nội dung này để hiểu rõ hơn về yêu cầu kỹ thuật, quy định pháp luật và tầm quan trọng của việc tuân thủ chúng.

Quy định về chiều mở của cửa thoát hiểm

Tại tiểu mục 3.2.10 của QCVN 06:2021/BXD, quy định rằng:
“Các cửa của lối ra thoát nạn và các cửa khác trên đường thoát nạn phải được mở theo chiều lối thoát từ trong nhà ra ngoài.”

Điều này đảm bảo khi xảy ra sự cố, dòng người di chuyển thoát hiểm sẽ không bị cản trở bởi việc đẩy cửa vào bên trong. Tuy nhiên, quy định này cũng có một số ngoại lệ, bao gồm:

• Nhóm gian phòng F1.3 và F1.4 (các khu vực dân cư và dịch vụ không yêu cầu cao về khả năng thoát nạn).
• Các gian phòng có mặt đồng thời không quá 15 người, ngoại trừ các gian phòng thuộc hạng nguy hiểm cháy nổ A hoặc B.
• Phòng kho có diện tích không quá 200 m², không bố trí người làm việc thường xuyên.
• Buồng vệ sinh.
• Lối ra dẫn vào chiếu thang của cầu thang bộ loại 3 (cầu thang thoát hiểm trong các trường hợp đặc biệt).

Những trường hợp ngoại lệ này được áp dụng nhằm đảm bảo tính linh hoạt, phù hợp với thực tế sử dụng và không gây lãng phí tài nguyên trong thiết kế công trình.

Yêu cầu về khóa cửa trong lối thoát hiểm

Theo tiểu mục 3.2.11, các cửa trong thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống cần đáp ứng tiêu chí sau:

• Không có chốt khóa để người bên trong có thể tự do mở cửa mà không cần chìa khóa, đặc biệt tại các hành lang tầng, không gian chung, phòng chờ, sảnh và buồng thang bộ.
• Cửa đặc hoặc cửa kính cường lực: Trong các tòa nhà có chiều cao PCCC lớn hơn 15m, ngoại trừ các căn hộ, cửa thoát hiểm phải được thiết kế bằng vật liệu bền bỉ, đảm bảo chống cháy nổ.

Ngoài ra, những cửa tại các hành lang được bảo vệ chống khói cưỡng bức còn phải có cơ cấu tự đóng và khe cửa được chèn kín. Điều này nhằm đảm bảo rằng khói không thể xâm nhập vào không gian thoát hiểm, bảo vệ an toàn cho người di chuyển.

Đánh dấu và chỉ dẫn tại cửa thoát hiểm

Các quy định còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh dấu và chỉ dẫn rõ ràng tại các cửa thoát hiểm, nhằm tránh nhầm lẫn và đảm bảo người sử dụng có thể thoát nạn một cách hiệu quả nhất:

• Cửa cho phép quay lại phía trong nhà: Phải được gắn dòng chữ “CỬA CÓ THỂ ĐI VÀO TRONG NHÀ” với chiều cao chữ ít nhất 50mm, đặt ở độ cao từ 1,2m đến 1,8m.
• Cửa không cho phép quay lại phía trong nhà: Cần có biển thông báo về vị trí cửa thoát nạn gần nhất hoặc hướng di chuyển phù hợp.

Cơ chế tự động của cửa thoát hiểm

Để đảm bảo hiệu quả trong trường hợp khẩn cấp, các cửa thoát hiểm cần được trang bị các cơ chế tự động đóng khi có cháy. Điều này đặc biệt quan trọng với các cửa phải để mở trong quá trình sử dụng thông thường, như:

• Cửa tại các gian phòng hay hành lang được bảo vệ chống khói cưỡng bức.
• Cửa trong các không gian có nguy cơ cháy nổ cao.

Những thiết kế này giúp đảm bảo rằng thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống luôn trong trạng thái sẵn sàng, ngăn chặn tối đa sự xâm nhập của khói và lửa.

Quy định xử phạt vi phạm về thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật về lối thoát hiểm không chỉ là yêu cầu thiết kế mà còn được quy định trong pháp luật. Theo Điều 40 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi không tuân thủ quy định về cửa thoát nạn có thể bị xử phạt, cụ thể là:

• Gắn biển cấm ra vào tại cửa thoát hiểm: Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính năng thoát nạn, làm mất tác dụng của cửa trong trường hợp khẩn cấp.
• Không trang bị biển báo hoặc hướng dẫn thoát hiểm rõ ràng: Gây khó khăn cho người sử dụng khi có sự cố xảy ra.

Mức phạt cụ thể sẽ phụ thuộc vào mức độ vi phạm và tính chất nguy hiểm của hành vi.

Tầm quan trọng của việc tuân thủ quy định vềthiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống

Bảo vệ an toàn tính mạng

Lối thoát hiểm là “đường sống” trong các tình huống cháy nổ. Một thiết kế không đạt chuẩn có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như:

• Tắc nghẽn giao thông thoát hiểm, khiến số lượng thương vong tăng cao.
• Khói xâm nhập lối thoát hiểm, làm giảm cơ hội sống sót.

Đảm bảo tuân thủ pháp luật

Ngoài việc tránh các mức xử phạt, tuân thủ quy định giúp tăng uy tín cho chủ đầu tư và đảm bảo công trình đạt tiêu chuẩn an toàn, góp phần giảm thiểu rủi ro pháp lý.

Giảm thiểu tổn thất tài sản

Thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống đúng quy chuẩn giúp cơ quan chức năng dễ dàng tiếp cận, dập tắt đám cháy kịp thời, từ đó hạn chế thiệt hại về tài sản.

Mức phạt khi vi phạm quy định về lối thoát hiểm

Theo khoản 5 Điều 40 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi làm mất tác dụng của lối, đường thoát nạn trong phòng cháy chữa cháy sẽ bị xử phạt hành chính như sau:

• Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng.

Cụ thể, các hành vi như chặn cửa thoát hiểm, sử dụng lối thoát nạn sai mục đích hoặc cố tình làm cản trở việc thoát hiểm sẽ bị coi là vi phạm nghiêm trọng, có thể dẫn đến những rủi ro lớn trong tình huống khẩn cấp. Vì vậy, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định để đảm bảo an toàn cho cộng đồng.

Việc thiết kế lối thoát hiểm cho nhà ống là trách nhiệm của gia chủ trong việc bảo vệ an toàn cho các thành viên trong gia đình. Tuân thủ đúng quy định, kết hợp các giải pháp khoa học sẽ giúp giảm thiểu tối đa rủi ro khi xảy ra sự cố. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp những thông tin hữu ích, giúp bạn lựa chọn phương án thiết kế lối thoát hiểm phù hợp, mang lại sự an tâm tuyệt đối trong cuộc sống hàng ngày.

 

SỰ KIỆN ĐƯỢC YÊU THÍCH