Giếng trời không chỉ là khoảng sáng quý giá giữa lòng ngôi nhà mà còn là điểm nhấn kiến trúc tinh tế, đem thiên nhiên hòa vào không gian sống. Nhưng kích thước giếng trời bao nhiêu là đủ để đẹp nhà, mát lòng gia chủ? Bài viết này sẽ giúp bạn tìm ra lời giải phù hợp nhất, tránh lãng phí diện tích mà vẫn đón nắng, hút gió hiệu quả!
MỤC LỤC
Kích thước giếng trời tiêu chuẩn
Kích thước giếng trời dựa trên diện tích sàn
Về nguyên tắc, các chuyên gia khuyên nên bố trí giếng trời tại khu vực giữa nhà, cầu thang hoặc cuối hành lang để tối ưu khả năng đối lưu không khí. Diện tích mở giếng trời cần cân đối: quá nhỏ sẽ kém hiệu quả, quá lớn dễ gây chói, tăng nhiệt và tốn kém vật liệu che chắn.
Dưới đây là bảng tham khảo tỷ lệ diện tích giếng trời so với tổng diện tích sàn mà nhiều thiết kế hiện đại đang áp dụng:
|
Điều kiện ánh sáng tự nhiên |
Tỷ lệ diện tích giếng trời |
|
Nhà nhiều cửa sổ, thông thoáng |
3% – 5% tổng diện tích sàn |
|
Nhà ít cửa sổ, thiếu sáng |
8% – 15% tổng diện tích sàn |
Áp dụng đúng tỷ lệ này giúp giếng trời phát huy tối đa công năng mà vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ, chi phí hợp lý.
Kích thước giếng trời dựa trên nhu cầu
Một số kích thước lỗ giếng trời phổ biến dưới đây được thiết kế dựa trên thực nghiệm, kinh nghiệm thi công và chuẩn thước Lỗ Ban để vừa hợp phong thủy, vừa tối ưu hiệu suất:
|
Phương án thi công |
Kích thước gợi ý (mm) |
Vị trí & ứng dụng điển hình |
|
Một giếng trời đơn |
680 x 800 900 x 800 |
Thích hợp đặt giữa nhà, cầu thang, cuối nhà – hỗ trợ chiếu sáng tự nhiên và đối lưu khí. |
|
Ghép hai giếng trời |
680 x 1700 900 x 1700 |
Phù hợp nhà diện tích rộng, phòng khách lớn, mái hiên – tăng cường lưu thông không khí. |
|
Ghép ba giếng trời |
680 x 2600 900 x 2600 |
Ứng dụng cho biệt thự lớn, công trình thương mại – giúp hạ nhiệt, giảm tải điện điều hòa. |
|
Ghép bốn giếng trời |
680 x 3480 900 x 3480 |
Phù hợp nhà xưởng, công trình xanh – đạt chuẩn thông gió tự nhiên, tiết kiệm năng lượng. |
Lưu ý quan trọng:
- Kích thước trên chỉ là phần lỗ cắt bê tông, cần tính thêm khung và lớp hoàn thiện.
- Thi công cần tuân thủ đúng bản vẽ thiết kế để đạt hiệu quả chiếu sáng, thông gió và tránh thấm dột.
- Nếu chưa rõ lựa chọn, hãy tham khảo chuyên gia để được tư vấn phù hợp với kiến trúc tổng thể.
Độ dày kính giếng trời
Với giếng trời, kính không chỉ lấy sáng mà còn cần đảm bảo an toàn và cách nhiệt. Đối với giếng trời nhỏ, kính thường dày khoảng 3,1 – 3,2 mm; còn giếng trời lớn hoặc nằm ở vị trí tiếp xúc nhiều gió, mưa nên dùng kính từ 5 – 6,5 mm. Gia chủ nên ưu tiên kính cường lực, kính phản quang hoặc kính hộp cách nhiệt để giảm bức xạ nhiệt và tăng tuổi thọ. Tính toán đúng kích thước giếng trời kèm vật liệu bền vững sẽ giúp không gian luôn sáng đẹp và an toàn.
Gợi ý kích thước giếng trời theo công năng sử dụng
Việc chọn kích thước giếng trời phù hợp không chỉ đảm bảo khả năng lấy sáng, thông gió mà còn góp phần tăng tính thẩm mỹ, tiết kiệm điện năng cho từng khu vực trong nhà. Dưới đây là bảng tham khảo kích thước giếng trời được nhiều kiến trúc sư áp dụng:
|
STT |
Vị trí lắp đặt |
Kích thước tối thiểu (cm) |
|
1 |
Phòng thay đồ, kho, bếp |
30 – 40 |
|
2 |
Phòng nhỏ, phòng ăn |
50 |
|
3 |
Phòng tắm |
40 |
|
4 |
Phòng học, phòng làm việc |
50 |
|
5 |
Phòng khách |
70 – 80 |
|
6 |
Khu vực sinh hoạt rộng rãi |
90 – 120 |
Ngoài kích thước dạng tròn hoặc vuông, giếng trời hình chữ nhật rất phổ biến, nhất là với thiết kế nhà ống hay nhà phố. Một số kích thước tiêu chuẩn bạn có thể cân nhắc:
Vị trí ứng dụng | Kích thước tham khảo (cm) |
Kích thước giếng trời cầu thang | 680 x 800, 900 x 800 |
Phòng ăn hoặc không gian hẹp | 680 x 800 |
Khu vực rộng lớn | 680 x 1700, 900 x 1700 |
Yếu tố chi phí khi lựa chọn kích thước giếng trời
Kích thước giếng trời tác động trực tiếp đến tổng chi phí thi công và hoàn thiện. Giếng trời càng rộng thì yêu cầu về vật liệu chống thấm, khung bảo vệ, kính cường lực hay mái che càng phức tạp, kéo theo chi phí nhân công và thiết kế chi tiết cũng tăng lên. Dưới đây là bảng giá tham khảo, giúp gia chủ hình dung cụ thể khi tính toán lựa chọn kích thước giếng trời phù hợp với nhu cầu lấy sáng, thông gió mà vẫn tiết kiệm ngân sách:
|
Kích thước giếng trời (cm) |
Giá thành ước tính (VNĐ) |
|
40 x 40 |
3.500.000 – 14.000.000 |
|
40 x 60 |
4.500.000 – 15.000.000 |
|
40 x 80 |
6.800.000 – 23.000.000 |
|
60 x 80 |
6.800.000 – 27.000.000 |
|
60 x 121 |
11.000.000 – 45.000.000 |
Trước khi quyết định, hãy cân đối diện tích phù hợp với kiến trúc, nhu cầu lấy sáng và ngân sách thực tế để giếng trời vừa đẹp mắt, vừa đảm bảo hiệu quả lâu dài.
>>> Xem thêm: Báo giá thi công mái kính giếng trời 2025 và lưu ý quan trọng
Quy định xây dựng giếng trời
Tiêu chuẩn thi công giếng trời
Trong quá trình thi công giếng trời, ngoài việc đảm bảo kích thước giếng trời hợp lý để mang lại ánh sáng và thông gió tự nhiên, yếu tố an toàn lao động là yêu cầu bắt buộc. Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong thi công xây dựng QCVN 18:2021/BXD, các công trình có giếng trời phải tuân thủ chặt chẽ những quy định cụ thể, tránh rủi ro cho người lao động và đảm bảo chất lượng công trình lâu dài.
Trước tiên, đối với các giếng không nằm trong nền đá cứng, cần phải tiến hành gia cố bao quanh thân giếng. Việc lót chống đỡ quanh chu vi giúp giữ ổn định kết cấu giếng trời và tránh sạt lở trong quá trình thi công. Đây là bước quan trọng để duy trì kích thước giếng trời đúng thiết kế, không bị biến dạng do yếu tố địa chất.
Tiếp theo, quá trình tháo dỡ các lớp khối xây chống đỡ phải thực hiện cẩn trọng, đảm bảo tốc độ phù hợp với tiến độ gia cường của khối xây, tránh sập đổ đột ngột. Mọi công đoạn bên trong giếng đều phải có giàn giáo, sàn công tác hoặc sàn treo an toàn, tạo điều kiện làm việc thuận tiện và hạn chế tai nạn rơi ngã.
Đặc biệt, trước khi hạ một phần giếng hoặc thực hiện các thao tác nổ mìn, công tác kiểm tra an toàn bắt buộc phải được tiến hành kỹ lưỡng. Với các giếng sâu trên 30m – thường xuất hiện ở những công trình lớn hoặc giếng thông gió trung tâm nhà cao tầng – cần lắp đặt thêm khung tăng cứng bằng thép tại đỉnh giếng. Khung này chịu trách nhiệm gánh toàn bộ tải trọng phát sinh trong quá trình thi công.
Khung tăng cứng, nếu làm bằng thép, bắt buộc nối đất để chống sét; nếu làm bằng gỗ thì phải xử lý chống cháy để giảm thiểu rủi ro hoả hoạn. Các cổng hoặc cửa ra vào giếng cần đảm bảo chiều cao tối thiểu 2 mét để việc vận chuyển thiết bị, vật tư hay di chuyển người lao động diễn ra thuận tiện, không gây va đập làm hư hỏng hoặc mất an toàn.
Quy định về thiết bị vận hành trong thi công giếng trời
Một yếu tố quan trọng khác để giữ kích thước giếng trời chuẩn thiết kế là quản lý tốt thiết bị nâng, cẩu và các hệ thống hỗ trợ vận chuyển bên trong giếng. Thiết bị nâng phải trang bị phanh tự động – đảm bảo nếu mất điện, thiết bị sẽ tự giữ vật nâng ở vị trí an toàn, ngăn nguy cơ rơi tự do.
Hệ thống báo độ sâu cũng cần được lắp đặt để người vận hành nắm rõ vị trí làm việc, tránh sự cố nâng hạ quá đà, ảnh hưởng đến cấu trúc giếng trời. Mỗi máy cẩu, tời kéo phải kiểm tra ít nhất một lần mỗi ngày bởi người có chuyên môn để phát hiện sớm các lỗi kỹ thuật tiềm ẩn.
Đối với giếng sâu, lồng vận chuyển người phải có các trang bị an toàn đặc biệt: chiều sâu lồng không dưới 1,1 m; không có chi tiết nhô ra dễ mắc kẹt; được lắp thêm phanh hoặc cơ cấu tự giữ khi gặp sự cố dây cáp. Ngoài ra, cần có thiết bị chặn, giữ cố định lồng tại các vị trí nâng, hạ để bảo vệ tính mạng người lao động.
Các thông số như tốc độ vận chuyển, tải trọng tối đa phải được niêm yết rõ ràng tại vị trí đặt máy cẩu. Điều này không chỉ giúp quản lý công trường dễ dàng mà còn nhắc nhở đội thi công tuân thủ giới hạn an toàn. Tất cả hoạt động nâng, hạ trong giếng phải điều phối bằng tín hiệu thống nhất, có bảng mã tín hiệu ở các vị trí cần thiết để tránh hiểu nhầm khi thao tác.
Hệ thống thông tin liên lạc
Một điểm thường bị bỏ qua nhưng cực kỳ quan trọng là đảm bảo thông tin thông suốt khi thi công giếng trời, nhất là giếng có đường hầm hoặc các khoang nối sâu. Quy định bắt buộc phải có ít nhất hai hệ thống liên lạc riêng biệt, có thể là tín hiệu số hoặc các thiết bị radio nội bộ, nhằm kịp thời xử lý các tình huống khẩn cấp.
Nhờ hệ thống liên lạc này, mọi mệnh lệnh điều hành từ ca bin điều khiển thiết bị nâng đến vị trí vận hành bên dưới giếng đều được truyền đạt rõ ràng, tránh tình trạng tín hiệu sai lệch, gây ra tai nạn lao động đáng tiếc.
Kinh nghiệm thiết kế giếng trời
Tường giếng trời nên xử lý bề mặt hợp lý
Một trong những kinh nghiệm quan trọng khi tính toán kích thước giếng trời là chú ý đến bề mặt tường bên trong. Bản chất giếng trời giống như một ống dẫn ánh sáng và không khí nên âm thanh cũng lan truyền dễ dàng. Nếu tường được trát phẳng, láng mịn toàn bộ, âm thanh vọng lại mạnh, dễ gây mất riêng tư giữa các tầng. Để khắc phục, chủ nhà nên dùng các vật liệu tiêu âm như ốp đá chẻ, gạch thẻ, hoặc sơn gai sần, vừa giảm vọng âm vừa tăng tính thẩm mỹ cho khu vực thông tầng.
Tránh thiết kế cầu kỳ, rườm rà
Giếng trời trước hết là giải pháp kỹ thuật để thông gió, lấy sáng tự nhiên chứ không phải điểm nhấn trang trí quá phô trương. Kinh nghiệm cho thấy, khi lựa chọn kích thước giếng trời, gia chủ nên tính toán hài hòa với diện tích sàn, không gian nội thất và điều kiện khí hậu. Các chi tiết như đèn trang trí, cây treo vách chỉ nên gọn gàng, dễ bảo trì, hạn chế lắp đặt phức tạp để tránh ảnh hưởng công năng và an toàn sử dụng lâu dài.
Lưu ý hệ thống thoát nước sàn giếng trời
Một giếng trời đẹp cần đi kèm giải pháp xử lý nước mưa hiệu quả. Nếu thiết kế giếng kèm tiểu cảnh, vườn khô hoặc hồ cá dưới đáy giếng, nhất định phải có hệ thống thoát sàn, dốc sàn chuẩn kỹ thuật và mái che phù hợp. Nếu không, nước mưa dễ đọng lại, thấm sàn hoặc làm úng rễ cây, gây ẩm mốc cho khu vực bên dưới. Gia chủ nên chọn vật liệu lát sàn chống trơn trượt, độ bền cao để hạn chế rủi ro.
Đảm bảo lan can và ô thoáng an toàn
Giếng trời thường nằm giữa hoặc cạnh không gian sinh hoạt nên yếu tố an toàn luôn được đặt lên hàng đầu. Đặc biệt với những công trình có trẻ nhỏ, phần hành lang, cầu thang tiếp giáp giếng cần được lắp lan can hoặc khung sắt cao, chắc chắn, khe hở nhỏ theo đúng quy chuẩn xây dựng. Đây là lưu ý thiết yếu khi cân nhắc kích thước giếng trời, bởi ô thông tầng càng lớn thì biện pháp bảo vệ càng phải chắc chắn để tránh tai nạn ngoài ý muốn.
>>> Xem thêm: Phong thủy giếng trời và cách hóa giải theo chuyên gia
Chọn mái che và rèm điều tiết ánh sáng
Khí hậu nhiệt đới ở Việt Nam có mùa nắng gắt kéo dài, nếu giếng trời không có giải pháp che chắn sẽ làm không gian bên dưới bị chói, nóng bức. Gia chủ nên chọn mái kính cường lực, mái lấy sáng polycarbonate có lớp chống tia UV, hoặc lắp thêm rèm kéo bên dưới để điều chỉnh cường độ sáng theo nhu cầu. Việc tính toán kích thước giếng trời phù hợp kết hợp mái che khoa học sẽ giúp cân bằng lượng ánh sáng tự nhiên, bảo vệ đồ nội thất, đồng thời giữ cho không gian luôn thoáng mát, dễ chịu.
Hy vọng những chia sẻ về kích thước giếng trời sẽ giúp bạn tự tin thiết kế không gian sống thoáng sáng, tràn năng lượng. Nếu còn băn khoăn, đừng ngại lưu lại bài viết và chia sẻ để nhận thêm nhiều kinh nghiệm hay ho từ cộng đồng yêu nhà đẹp!
