Móng nhà là nền tảng vững chắc cho toàn bộ công trình, và móng gạch đang trở thành lựa chọn phổ biến trong xây dựng tại Việt Nam. Trong bài viết này, WEDO sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình xây móng nhà bằng gạch, giúp bạn có cái nhìn tổng quan và thực hiện một cách chuẩn chỉnh.
MỤC LỤC
Móng gạch là gì?
Móng gạch là một loại móng phổ biến trong xây dựng, sử dụng gạch làm vật liệu chính. Được ứng dụng rộng rãi cho các công trình dân dụng và công nghiệp, móng gạch mang lại sự ổn định và khả năng chịu tải tốt. Ưu điểm lớn nhất của loại móng này là tính linh hoạt trong thiết kế, khả năng thi công thủ công, và chi phí vật liệu hợp lý. Móng gạch phù hợp với điều kiện địa phương, dễ dàng kiểm soát chất lượng và tiết kiệm thời gian thi công.
Yêu cầu cấu tạo móng gạch chuẩn kỹ thuật
- Chiều rộng đỉnh móng: Phải rộng hơn kết cấu bên trên, như tường hoặc cột, một cấp. Ví dụ, với tường dày 220mm, chiều rộng đỉnh móng phải là 335mm.
- Chiều rộng đáy móng: Phải lớn hơn 500mm để đảm bảo độ ổn định tốt nhất.
- Chiều sâu móng: Quan trọng hơn chiều rộng, cần đảm bảo đủ sâu để chịu tải trọng và không bị lún.
- Chiều cao bậc móng: Thường lấy theo chiều dày 2-3 hàng gạch, với các bậc cao khoảng 70-140mm hoặc đều 140mm. Chiều rộng mỗi bên khoảng ¼ chiều dài viên gạch.
- Loại gạch: Chỉ sử dụng gạch đặc, làm từ đất sét nung, có chất lượng tốt, không dùng gạch nhẹ hoặc gạch không nung. Gạch xây móng phải có mức chịu lực (mác) trên 75.
- Vữa xây móng: Thường là vữa xi măng – cát hoặc vữa tam hợp để đảm bảo độ bền và độ kết dính tốt nhất.
Các trường hợp phù hợp dùng móng gạch trong xây dựng
Móng gạch là một giải pháp thi công hiệu quả và kinh tế trong các công trình xây dựng dân dụng nhỏ, đặc biệt là khi điều kiện đất nền phù hợp. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng thích hợp sử dụng móng gạch. Dưới đây là các trường hợp phổ biến mà bạn có thể sử dụng móng gạch trong thi công xây dựng.
Xây móng nhà bằng gạch trong điều kiện đất nền tốt
Móng gạch thích hợp cho các công trình khi nền đất đáp ứng đủ điều kiện về độ bền và chịu tải. Trong trường hợp nền đất cứng, không qua bồi đắp, đặc biệt là ở vùng đồng bằng, bạn có thể áp dụng móng gạch để tiết kiệm chi phí xây dựng. Móng gạch thường được sử dụng trong các công trình nhà cấp 4, hoặc nhà 2 tầng với kết cấu đơn giản, không quá nặng nề.
Xây móng nhà bằng gạch cho các công trình đơn giản và nhỏ
Móng gạch thường phù hợp cho các công trình xây dựng nhỏ, quy mô đơn giản như nhà ở một tầng, nhà 2 tầng hoặc các công trình phụ trợ như nhà vệ sinh, khu vực chăn nuôi gia súc, gia cầm ở vùng nông thôn. Đây là những công trình không yêu cầu tải trọng quá lớn, phù hợp với khả năng chịu lực của móng gạch.
Xây móng nhà bằng gạch dựa trên diện tích đáy móng
Bề rộng đáy móng (B) là yếu tố quan trọng để quyết định có sử dụng móng gạch hay không. Với bề rộng đáy nhỏ hơn 1,5m, móng gạch là giải pháp hiệu quả về mặt kinh tế. Tuy nhiên, khi bề rộng đáy lớn hơn 1,5m, bạn cần chuyển sang sử dụng bê tông cốt thép để đảm bảo sự vững chắc và an toàn cho công trình. Ngoài ra, với diện tích đất lớn, việc sử dụng móng gạch có thể gây lãng phí nguyên liệu.
Hạn chế sử dụng móng gạch trên nền đất yếu
Bạn tuyệt đối không nên sử dụng móng gạch trong các trường hợp nền đất yếu. Nền đất yếu là khi đất không có đủ khả năng chịu tải, dễ bị biến dạng dưới tác động của lực tải từ công trình. Việc xây dựng trên nền đất yếu sẽ dẫn đến nguy cơ sụt, lún, nứt, thậm chí là đổ sập toàn bộ công trình. Do đó, trong những trường hợp này, cần phải tính toán và gia cố móng kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn và độ bền của công trình.
Tiêu chuẩn kỹ thuật xây móng nhà bằng gạch
Chọn loại gạch: Chỉ sử dụng gạch đặc, nung từ đất sét, có cường độ nén tối thiểu >75. Tránh sử dụng gạch rỗng, nhẹ, hoặc gạch silicat.
Vữa xây: Sử dụng vữa xi măng – cát hoặc vữa tam hợp với tỷ lệ trộn theo tiêu chuẩn kỹ thuật để đảm bảo sự liên kết bền vững.
Kích thước móng:
- Chiều rộng đỉnh móng phải rộng hơn cấu trúc bên trên một cấp, đảm bảo an toàn.
- Chiều rộng đáy móng tối thiểu 500mm.
- Chiều cao mỗi bậc móng tương ứng với 2-3 hàng gạch, với độ cao dao động từ 70-140mm, hoặc đều đạt 140mm.
- Chiều rộng bậc móng thường chiếm ¼ chiều dài của viên gạch.
Kiểu xây: Phổ biến nhất là hai phương pháp giật bậc:
- Giật bậc 7-14
- Giật bậc 14-14
Hai phương pháp này đảm bảo sự ổn định và tiết kiệm vật liệu. Góc cứng của bậc móng cần giữ trong khoảng 26,5 đến 33,5 độ để tối ưu hóa sự chắc chắn.
Quy trình xây móng nhà bằng gạch chi tiết và hiệu quả
Đánh giá nền đất và xác định khả năng chịu tải
Trước khi bắt đầu xây dựng, bước đầu tiên và quan trọng nhất là kiểm tra nền đất kỹ lưỡng. Nền đất quyết định rất lớn đến tính ổn định và khả năng chịu lực của móng gạch. Nếu nền đất yếu, dễ sụt lún hoặc có nguy cơ bất ổn, việc sử dụng móng gạch không phải là phương án phù hợp. Các yếu tố cần đánh giá bao gồm loại đất, độ cứng, khả năng chịu tải trọng và trạng thái ổn định. Nền đất tốt, ổn định sẽ đảm bảo cho móng gạch hoạt động hiệu quả và lâu dài.
Chuẩn bị vật tư và dụng cụ
Sau khi xác định được nền đất phù hợp, việc chuẩn bị vật tư và dụng cụ là bước tiếp theo quan trọng. Các vật liệu chính cần chuẩn bị bao gồm:
- Gạch: Chọn gạch đặc không nung, đảm bảo mác cao (>75), kích thước chuẩn (5.5×10.5x22cm) để tăng cường độ bền.
- Vữa: Sử dụng vữa xi măng – cát hoặc vữa tam hợp với tỷ lệ trộn chính xác để đảm bảo chất lượng kết dính.
- Cát: Cát xây dựng sạch, mịn, không lẫn tạp chất giúp tăng cường độ bám dính cho vữa.
- Đá dăm: Đá dăm sử dụng để đổ bê tông cho bậc cuối của gối móng, tăng khả năng chịu lực.
- Dụng cụ xây dựng: Bao gồm bay xây, thước, dây dọi, cuốc, xẻng và máy trộn bê tông (nếu cần).
Đào hố móng
Quá trình đào hố móng cần tuân theo các thông số đã được tính toán trước đó về kích thước và độ sâu. Hố móng cần được đào vuông vắn, thẳng đứng và dọn sạch đất đá thừa để đảm bảo độ ổn định.
Xây gối móng
Gối móng đóng vai trò là phần chịu lực chính của toàn bộ móng. Gối móng thường được xây bằng gạch đặc, với mạch vữa đều và chắc chắn. Độ cao và độ dốc của gối móng sẽ phụ thuộc vào thiết kế và tải trọng công trình. Cần đảm bảo xây bậc ngạch bằng gạch theo phương pháp giật bậc, kiểm tra độ phẳng và thẳng đứng bằng thước, dây chìm.
Xây dựng tường móng
Tường móng tiếp xúc trực tiếp với thân công trình, có nhiệm vụ truyền tải trọng từ công trình xuống gối móng. Quá trình xây tường móng cần tuân thủ độ dày và sự liên kết chắc chắn với gối móng. Bên cạnh đó, nếu thiết kế có ban công, cần xây lỗ ban công theo kích thước và vị trí chỉ định. Đồng thời, thực hiện chống thấm cho mặt trong và ngoài tường móng để ngăn nước ngấm vào.
Làm đệm móng
Một bước quan trọng khác là làm đệm móng. Đổ một lớp cát dày từ 5-10cm dưới đáy hố móng và đầm chặt để tạo lớp đệm phân bổ đều áp lực. Thao tác này giúp bảo vệ móng, đảm bảo sự ổn định lâu dài.
Xây bậc cuối của gối móng
Bậc cuối cùng của gối móng thường được đổ bê tông để tăng khả năng chịu lực. Tỷ lệ trộn bê tông cần chính xác, sử dụng đá dăm, xi măng và cát để tạo bề mặt phẳng và chắc chắn.
Bảo dưỡng móng
Sau khi hoàn thiện, móng cần được bảo dưỡng cẩn thận để đảm bảo chất lượng và độ bền. Tưới nước thường xuyên để giữ ẩm cho vữa và bảo vệ móng bằng nilon hoặc bạt để tránh tác động trực tiếp của mưa nắng.
Lưu ý khi xây móng nhà bằng gạch
Quy chuẩn kỹ thuật xây dựng móng gạch
Tuân thủ tiêu chuẩn về kích thước, độ dày, tỷ lệ trộn vữa, mác gạch để đảm bảo chất lượng và an toàn.
Diện tích và phương pháp sử dụng móng gạch
Móng gạch hiệu quả với chiều rộng đáy nhỏ hơn 1,5m, tránh lãng phí vật liệu. Với nền lớn hơn, cần sử dụng bê tông cốt thép.
>>> Xem thêm: Xây nhà không cần đào móng được không?
Chọn vật liệu xây dựng
Sử dụng gạch và vật tư chất lượng tốt để tăng độ bền và an toàn cho công trình.
Kiểm tra thường xuyên
Đảm bảo kiểm tra độ dốc, độ phẳng và sự chắc chắn của móng trong quá trình xây dựng.
Hạn chế tầng xây dựng
Không nên xây nhà quá 2 tầng trên móng gạch để tránh khả năng chịu lực hạn chế.
Tư vấn kỹ sư
Tham khảo ý kiến chuyên gia xây dựng để đảm bảo an toàn và chất lượng công trình.
Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về quy trình xây móng nhà bằng gạch. Nếu bạn đang có kế hoạch xây dựng, hãy tham khảo ngay để đảm bảo công trình vững chắc và bền lâu!
